روستای ابیانه با ارتفاع 2160 متر ارتفاع از سطح دریا یکی از رویتاهای تاریخی در استان اصفهان است که در دامنه کوه کرکس نطنز اصفهان واقع شده است.این روستا جزء آثار ملی ایران به شمار می رود و روستایی بسیار خوش آب و هوا و سر سبز می باشد.این روستا برای گردشگران داخلی و خارجی بسیار دیدنی و شگفت انگیز است و هرسال گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند.روستای ابیانه قدمتی 1500 ساله دارد و آثار تاریخی دوره های ساسانی و سلجوقی صفوی و قاجار در این روستا قابل روئیت است.در زبان محلی به ابیانه ویونا به معنی بیدستان می گویند.
زبان و پوشش درروستای ابیانه
گویش در روستای ابیانه یکی از گویش های مرکزی ایران به شمار می رود و در گویش آن می توان اندکی از واژه های اصیل پهلوی را مشاهده کرد که نسبت به واژگان فارسی تفاوت دارد.پوشش در این روستا به صورت سنتی است و مردان این روستا از شلوار های گشاد و سیاه رنگ برای پوشش استفاده می کنند و همچنین زنان این روستا پیراهن های بلند و گلدار و رنگارنگ با چارقدهای سفید برای پوشش به کار می برند.
مشاغل در روستای ابیانه
بیشتر مشاغل در این روستا کشاورزی به روش سنتی است که از طریق هفت رشته قنات مزارع و باغهای خود را آبیاری می کنند.مردم این روستا از طریق کشاورزی محضولاتی مثل سیب زمینی، گندم ،جو و میوه هایی مانند سیب، آلو، گلابی، زرد آلو، گردو و بادام را به عمل می آوردند.در این زمینه مردان و زنان با همکاری هم کشاورزی می کنند و همچنین از دیگر مشاغل روستای ابیانه گیوه بافی در میان زنان است و در سالهای اخیر قالی بافی نیز رونق بسیاری پیدا کرده است.
معماری خانه ها در ابیانه
در روستای ابیانه به دلیل فرار گیری خانه ها در دامنه های شیب دار پشت بام خانه ها بدون دیوار و مسطح است و همچنی به دلیل قرار گرفتن خانه ها دردامنه برای انبار فضایی وجود ندارد و به همین علت هر خانواده برای ذخیره کردن آذوقه های خود و لوازم غیر ضروری در یک کیلومتری روستا انبار غاری شکل را در دل تپه ها حفر کرده اند. بافت خانه های روستای ابیانه به شکل حلزونی مانند است و کوچه های این روستا باریک و تو در تو است که جذابیت این روستا را دو چندان کرده است نمای خانه ها از خاک سرخ پوشیده شده که این خاک ها از معدن مجاور روستا تهیه می شود. بیشتر خانه ها دارای ایوان است و پنجره های چوبی خانه ها جلوه جالبی به این روستا داده است.
جاذبه های دیدنی ابیانه
از جاذبه های این روستا می توان به آتشکده هار پاک که نمونه ای از معابد زرتشتی است اشاره نمود و همچنین مسجد ابیانه که معماری دوران صفویه را در این مسجد می توان مشاهده کرد و از دیگر جاذبه های روستای ابیانه آب انبار آن است که در حال حاضر قبال استاده نیست و قدمتی در حدود 100 ساله دارد.