اصطلاح مناطق آزاد به منظقه ای گفته می شود که انجام امور تجاری و فعالیت های تجاری در نقاط بندری و غیر بندری کشور ها صورت می گیرد و در آن قوانین و مقررات خاصی تبعیت می کند . این مناطق شامل قوانین گمرکی نمی شود و معمولا این شرایط باعث می شود که تجارت در این مناطق رونق بیشتری پیدا کند و کسب و رونق کار و تجارت در این منطقه افزایش یابد.
تاریخچه مناطق آزاد تجاری
بعد از جنگ جهانی دوم تمام کشورهای جهان از نظر اقتصادی در وضعیت بحرانی قرار گرفتند و برای خارج شدن از این شرایط نیاز به راهکارهای خاصی بود که یکی از بهترین راهکارها توسعه و گسترش صادرات بود.از همین رو سازمان توسعه صنعتی ملل متحد به کشور ها پیشنهاد توسعه صادرات و راه اندازی بنادر و مناطق آزاد را ارائه داد.به وجود آمدن این مناطق آزاد می توانست سبب جذب بیشتر شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری شود و شرایطی و مزایایی مانند معافیت مالیاتی،آسان بودن فرایند واردات و صادرات و همچنین جذب سرمایه گذاری خارجی ،کسب در آمد ارزی ،رشد و رونق اقتصادی و ایجاد فرصت های شغلی متنوع را فراهم سازد.
امکانات لازم برای منطقه آزاد تجاری چیست ؟
برای تاسیس و راه اندازی منطقه آزاد تجاری که بیشتر در شهرهای بندری صورت می گیرد نیاز به راه اندازی فرودگاه و ترمینال و همچنین نیاز به اسکله برای بار گیری کشتی های سنگین و ایجاد انبار در منطقه آزاد و انمانات و تجهیزات رفاهی است.
مناطق آزاد تجاری ایران کدامند؟
در کشور ایران نیز مناطق تجاری آزاد مختلفی وجود دارد که از جمله آن :
منطقه آزاد کیش
از زمان گذشته تا به امروز جزیره کیش منطقه ای برای مراودات تجاری میان ایران و کشورهایی مانند هند و دیگر کشور ها بوده است.به عنوان مثال صید مروارید در این جزیره بسیار مرسوم بوده و در حال حاضر همرواج دارد .اما امروزه تجارت در این منطقه در زمینه های دیگری نیز صورت می گیرد مانند پوشاک،مواد غذایی، صنایع برقی مواد شیمیایی و...
منطقه آزاد قشم
قدمت این منطقه آزاد بسیار زیاد است و همواره جزیره قشم یکی از بزرگترین جزیره ایران به شمار میرود.قشم نیز از گذشته تا کنون در زمینه های تجاری فعالیت بسیاری داشته که از جمله آن می توان به سوخت رسانی به شناورها و کشتی های خلیج فارس و... اشاره نمود.
منطقه آزاد چابهار
گردشگری در این منطقه رونق بسیاری دارد و کشور ایران از طریق منطقه چابهار توانسته ارتباط تجاری مختلفی را با دیگر بنادر جهان برقرار کند.
منطقه آزاد اروند
دسترسی این منطقه به کشور عراق و مدیترانه این منطقه را تبدیل به منطقه ای با ارزش برای مرودات تجاری کرده است.این منطقه آزاد شامل شهرهای شهرهای خرمشهر و شهر آبادان است.
منطقه آزاد انزلی
پس از قروپاشی شوروی سابق کشور های حاشیه ای دریای خزر در زمینه تجاری بسیار فعالیت داشته و منطقه آزاد انزلی از این امر مثتثنی نبوده و در زمینه تجاری واردات و صادرات رونق بسایاری داشته است.
از دیگر مناطق آزاد تجاری ایران می توان به منطقه آزاد ماکو و نتطقه آزاد ارس نام اشاره نمود.
همراه با قصر شایان